حادثه تروریستی 11 سپتامبر 2001 و حمله آمریکا به افغانستان در فاصله کمتر از یک ماه پس از آن واقعه، افغانستان را به کانون سیاست خارجی ایالات متحده مبدل کرد. در همین راستا تحولات سیاسی- امنیتی افغانستان پس از حمله آمریکا به این کشور و اشغال آن توسط نیروهای ائتلاف، به یکی از مهم ترین و پیچیده ترین چالش های منطقه ای و بین المللی در خلال یک دهه گذشته تبدیل شد. این مساله تحت تاثیر عواملی مانند رویکردها، منافع، اهداف و سیاست های متفاوت و در مواردی متعارض بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای در قبال افغانستان و عدم تحقق یک رویکرد مشترک منطقه ای نسبت به آن بوده است. این تحولات سبب تداوم منازعات سیاسی، اجتماعی و امنیتی در این کشور شده است.در سده کنونی آنچه منافع آمریکا را از دید رهبران این کشور تهدید می کند پدیده تروریسم است. از طرفی نقطه محوری سیاست خارجی آمریکا در هزاره جدید مبارزه با تروریسم است. برای اولین بار است که آمریکا در طول تاریخ خود با بازیگری غیر دولتی به عنوان خطر اصلی مواجه شده، و لذا آمریکا با تهدیدی مواجه است که می توان آن را ظهور تروریسم فراگیر نامید.قدرت هژمون آمریکا و نقش حیاتی این کشور در جهان به عنوان ایجاد کننده نظم نوین جهانی و از طرفی حضور پررنگ آمریکا در خاک افغانستان طی چهارده سال اخیر که سرانجام منجر به انعقاد پیمان امنیتی کابل- وشنگتن در زمان دولت اشرف غنی شد، مولفین را بر آن داشت تا به اهداف و پیامدهای سیاست خارجی آمریکا در انعقاد این پیمان و تاثیر آن در امنیت منطقه و جمهوری اسلامی ایران بپردازند.

استراتژی دریایی یکی از مهم ترین ابعاد استراتژی ملی قدرت های بزرگ به حساب می آید. این مساله اگرچه با تحول ماهوی قدرت در سیاست جهانی، اهمیتی را که آلفرد ماهان در «تاثیر و نفوذ قدرت دریایی در تاریخ» مطرح کرده بود را از دست داده است اما در دو دهه اخیر مجددا به عرصه رقابت ژئوپلیتیک قدرت های بزرگ بازگشته است. در این میان، حوزه ایندوپاسفیک و شکل گیری گروه بندی های جدیدی مانند کواد و آکوس در آن را می توان نقطه عزیمت جدیدی در بازی قدرت های جهانی دانست. در این راستا، این مقاله به این سوال اصلی پرداخته است که حوزه ایندوپاسفیک چه جایگاهی در معادلات ژئوپلیتیک قدرت های دریایی با تاکید بر گروه بندی های کواد و آکوس دارد؟ یافته های این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته نشان دهنده انتقال تدریجی مرکز ثقل اقتصاد و سیاست جهانی از اقیانوس اطلس به اقیانوس هند-آرام است که در پرتو ائتلاف بندی های نظامی و امنیتی جدید به تشدید رقابت و تنش میان قدرت های بزرگ دریایی منجر خواهد شد.

در اواخر حکومت قاجار، به علت فقدان نظم و امنیت، کشور به وضعیتی از خودسری و ملوک الطوایفی سوق داده شد. در چنین اوضاع آشفته و پر هرج و مرج، رضاخان با توجه به رویکرد نوین انگلستان در قبال تحولات منطقه به قدرت رسید. هدف وی ایجاد کشوری مدرن و متمرکز به سبک ممالک اروپایی بود. در حالی که چنین هدفی آشکارا با ساختار سیاسی-اجتماعی ایلات و عشایر که مخالف سرسخت تمرکز قدرت بودند، در تضاد کامل قرار داشت. در برنامه ریزی حکومت مرکزی رضاشاه، لرستان به خاطر قرار گرفتن در منطقه ای استراتژیک و داشتن ایلاتی که به مرکزگریزی عادت کرده بودند از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی سعی شده گوشه ای از نکات مبهم و تاریک این دوره زمانی و اقدامات صورت گرفته در این باره که از سال 1302ش/1923م تا 1312ش/1933م بطول انجامید روشن گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد که رضاخان برای رسیدن به اهداف خود با استفاده از قوای ارتش و افرادی چون سپهبد امیراحمدی و رزم آرا و با اقداماتی چون رویارویی مستقیم نظامی مانند: اعدام، تبعید، خلع سلاح، اسکان اجباری و اصلاحاتی مانند: تقسیم اراضی بین ایلات و عشایر لرستان و تأسیس سازمان های جدیدی مثل بانک فلاحتی و با اقدامات فرهنگی تلاش نمود که خطر آن ها را برای حکومت مرکزی برطرف سازد.

0

طرح گفتمان ایجابی در حوزه مطالعات امنیتی به اصلاح دیدگاه های امنیتی و ارتقای آنها منجر شد. به گونه ای که ارزیابی امنیتی را، از تهدیدشناسی صرف پدیده ها، به فعالیتی جامع و مشتمل بر شناسایی «فرصت ها و تهدیدها» تبدیل کرد که برای طراحی راهبردهای امنیتی به مراتب مناسب تر و موثرترند. نویسنده، در نوشتار حاضر با پرسش از «ارزیابی امنیتی غرب»، مجموعه تهدیدهای ناشی از عملکرد غرب در قبال جمهوری اسلامی ایران را بررسی کرده است و با استفاده از گفتمان ایجابی امنیت، به شناسایی محورهای امنیتی اصلی در مناسبات غرب با جمهوری اسلامی ایران پرداخته و پنج مولفه اصلی را معرفی کرده است که عبارت اند از فرصت - تهدیدهای غرب در حوزه های «امنیت و هویت»، «امنیت و کارامدی»، «امنیت و بوروکراسی»، «امنیت و اخلاق»، و «امنیت و انسانیت». از تحلیل مولف بر می آید که، به رغم اهتمام غرب به تهدیدسازی برای ایران، به سبب مبادی معتبر نظام اسلامی شکل گیری فرصت های ممکن مشابه در محورهای مذکور برای ایران فراهم می شود. ازسوی دیگر، در حالی که اهتمام اصلی غرب به تولید تهدیدهای نرم افزاری است مزیت نسبی ایران نیز در حوزه مقابله نرم افزاری است. بنابراین، توان و امکان مدیریت این تهدیدها و امنیت سازی برای جمهوری اسلامی ایران بسیار زیاد ارزیابی می شود.